De herfst bepaalt ons bij de eindigheid van ons bestaan. De bladeren vallen, de dagen worden killer en korter. In de kerk gedenken we de mensen die in het afgelopen jaar zijn overleden op 22 november. Van 16.00 uur tot 19.00 uur is er gelegenheid om een kaarsje aan te steken in de kerk. Het zijn kleine gebaren, kleine rituelen. Ze drukken de verbondenheid uit die over de grens van dood en leven heengaat. Zo willen we onze geliefden gedenken.
Op een van de rouwbrieven die ik ontving stond: ‘We zijn God dankbaar dat wij hem in ons midden mochten hebben’. Ik vind dat heel mooi gezegd. En soms denk ik dat dankbaarheid eigenlijk het beste is wat een mens aan een ander kan meegeven. Waardevolle herinneringen. Dat zijn herinneringen die je misschien verdrietig maken om wat niet meer is, die je ook kracht geven. Moed om jouw weg te gaan. Jouw eigen weg die toch verder loopt.
Tijdens de nationale herdenking van de ramp MH17 werd dit treffend verwoord door de jongste spreker, de dertienjarige Gita Wiegel. Zij verloor haar moeder, met wie ze een heel warme band had. In haar indrukwekkende toespraak zei ze: ‘Ik weet dat mijn moeder het beste met me voor had, en daarom, daarom moet ik door’. Ook dat is gedenken: doorgaan met jouw leven, zoekend naar wat licht geeft en zin, in het vertrouwen dat draden van verbondenheid zullen blijven.
Verbondenheid kent vele verschillende vormen. Ze wordt voelbaar en zichtbaar in beelden en woorden die ons kunnen voorthelpen, al is het van dag tot dag. Verbondenheid licht op in ons leven, als een kostbaar geschenk. Zo staat het in een mooie tekst die mij geregeld heeft bemoedigd, en die ik daarom aan u doorgeef.
Een gedicht van C. van Houdt:
Voorbij de wolk
van mijn verdriet
licht jouw gelaat
soms even op.
Je bent ver weg
en toch dichtbij,
het licht dat jou omgeeft
is ook in mij wanneer ik bid:
ik geloof in de Liefde
ik geloof in het Leven
ik geloof in het Licht
waarin jij woont voorgoed.
Voorbij de wolk
van mijn verdriet
raakt tijd
de eeuwigheid.
Ds. Johan Hoornenborg